Mide Kanseri
Doç. Dr. Cengiz Dibekoğlu
Mide Kanseri
Mide Kanseri Nedir?
Mide kanseri, midenin iç yüzeyini kaplayan mukozal hücrelerin kontrolsüz bir şekilde büyüyerek tümör oluşturmasıdır. Tıbbi olarak "gastrik kanser" olarak da adlandırılan bu hastalık, dünya genelinde kanser kaynaklı ölümlerin önde gelen nedenlerinden biridir.
Mide kanseri genellikle erken evrede belirti vermez, bu da tanıyı zorlaştırabilir ve tedavi sürecini etkileyebilir.
Mide organının içinde veya duvarında gelişen kötü huylu yani habis tümörlere mide kanseri denir. Dünyada kanserden dolayı ölüm sebepleri içinde 2. sırada gelir. Hastalar çoğunlukla geç teşhisten dolayı tedavi şansını kaçırmış olur.
Mide kanserinin nedenleri nelerdir?
Mide kanserinin tam nedenleri bilinmemesine rağmen mide kanserine neden olabilecek veya kolaylaştırabilecek bazı hastalıklar ve ridk faktörleri mevcuttur. Bunlar;
Helicobacter pylori infeksiyonu: H. pylori çoğunlukla midenin mukoza dediğimiz iç yüzeyini etkileyen bir bakteridir. H. pylori infeksiyonu mide içinde iltihaplanma ve ülserlere neden olabilir. Ayrıca mide kanseri riskinide arttırır ama enfekte olanların sadece küçük bir kısmında kanser gelişir.
Midenin kronik iltihabi hastalıkları: Bazı gastrit türleri (atropik gastrit, pernisyöz anemi), daha önce geçirilmiş mide ameliyatları buna neden olabilir.
Sigara: Sigara içenler içmeyenlere göre daha fazla risk altındadır.
Aile hikayesi: Yakın akrabalarında (anne, baba, kardeşler ,çocuklar) mide kanseri hikayesi olanlarda mide kanseri riski daha fazladır. Kanser hikayesi olan yakınların sayısı artıkça risk de o oranda yükselir.
Kötü beslenme: Tuzlanmış gıdalar, turşular, tütsülenmiş gıdalar, sık kömür ateşinde pişirilmiş gıdaların tüketilmesi mide kanserine neden olabilir.
Hareketsizlik: Fiziki aktivite azlığı mide kanserine neden olabilir.
Obezite: Obez kişiler midenin üst kısım kanserine normal fiziki yapıya sahip olanlara göre daha sık yakalanabilirler.
Kan grubu: A grubu kana sahip insanlarda diğer gruplara göre %20 daha fazla mide kanseri riski vardır.
Koruyucu maddeler: Nitroz maddeler ile korunmuş gıdaların tüketimi mide kanseri riskini arttırır.
Mide kanserinde coğrafi ve sosyoekonomik etkiler var mıdır?
Evet vardır. Çin ve Japonya gibi Doğu Asya ülkelerinde , Doğu Avrupa ve Güney Amerika gibi bölgelerde daha sık rastlanır. Sosyoekonomik düzey düştükçe mide kanseri riski artmaktadır.
Mide kanseri ile stresin ilgisi var mıdır?
Stresin direkt olarak mide kanserine yol açtığını söylemek doğru değildir. Fakat stresin yol açtığı bazı mide hastalıkları kanser oluşumunu kolaylaştırabilir. Örneğin mide ülserleri ve gastrit gibi.
Beslenme alışkanlıklarımızda nelere dikkat edersek mide kanseri riskini azaltırız?
Özellikle yeşil gıda tüketilmesi (pişirilmemiş olması çok önemli), C vitamini alımı, meyve tüketimi ( özellikle portakal ,mandalina gibi turunçgiller), tam buğday ve tahıllı ekmek tüketimi mide kanserine karşı koruyucudur. Tuzlanmış ve salamura edilmiş (konserve ve turşu), tütsülenmiş ve mangal ateşinde pişirilmiş gıdalardan uzak durmamız mide kanseri riskini düşürecektir.
Mide kanserinin bulguları ve şikayetleri nelerdir?
Erken dönemde mide kanserine özgü şikayetler hemen hemen yoktur ama yine de bazı belirsiz şikayetleri ciddiye alan hastalarda erken mide kanseri teşhisi konulabilir. Mide kanserine özgü şikayetlerin varlığı geç dönem hastalığı işaret eder. Çoğunlukla teşhis edildiği dönemde ilerlemiş hale gelir.
Aşağıda sıralanan şikayetler ve bulgular mide kanserinde görülebilir:
Hazımsızlık
Bulantı ve kusma
Yutma güçlüğü
Yemek sonrası şişkinlik ve erken doyma hissi
İştah kaybı
Mide kanamasına bağlı siyah büyük abdest ve kansızlığa bağlı solgun renk
Kanlı kusma
Kilo kaybı
Karın üst orta bölümünde ele gelen kitle
Boyunda ve koltuk altında lenf bezlerinde büyüme
Karın ağrısı
Mide kanserinde teşhis nasıl konur?
Hastaların öncelikle bu konuda uzman bir hekimin muayenesinden geçmesi gereklidir. Sonrasında endoskopi yapılarak mide içi direkt olarak kamera sistemiyle taranır ve şüpheli görülen yerlerden biopsi alınır. Biopsiler patoloji labaratuarında incelenir. Kanser tanısı ancak patoloji raporuyla kesinleştirilir.
Mide kanserinde erken teşhisin önemi nedir?
Erken teşhis mide kanserinde hayat kurtarıcıdır. Mide kanseri genellikle geç dönemlerine kadar şikayet vermeyen sinsi bir hastalıktır. Bu nedenle hastaların çoğunluğu yakalandığında ileri evrelere ulaşılmış olmaktadır. Erken teşhis edildiğinde ise tamamen iyileşme sağlanabilmektedir. B nedenle toplumsal bilinçlenme mide kanserinin önlenmesi ve tedavisinde çok önemlidir. Belli aralıklarla kontrol olmak ve endoskopi yaptırmak erken teşhiste çok önemlidir. Örneğin Japonya erken evre mide kanserlerinin yakalanmasında dünya lideridir. Bunun nedeni o ülkede yaygın tarama endoskopileri yapılmasıdır. Şikayeti olup olmamasına bakmadan herkese endoskopi yapılmaktadır ve kanserler henüz başlangıç aşamasındayken yakalanabilmektedir.
Mide kanserinin tedavisi nasıl yapılır?
Hastalığın evresine göre tedavi şekilleri değişir ama mide kanserinin tedavisinde en önemli yeri cerrahi alır. Kesin tedavi şansını sadece ameliyat sağlar. Ameliyattan sonra ve bazen önce kemoterapi ve radyoterapi gibi ek tedavilerde yapılabilir. Cerrahi ile yarar sağlanamayacak hastalara da ilaç ve ışın tedavileri uygulanabilir.
